Lewiatan (2014)

"Lewiatan" (oryg. Leviafan, 2014) to rosyjski dramat w reżyserii Andrieja Zwiagincewa. Film zdobył uznanie na całym świecie, m.in. Złotą Palmę za najlepszy scenariusz na Festiwalu w Cannes oraz nominację do Oscara w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego.

Fabuła

Akcja filmu rozgrywa się w małym, nadmorskim miasteczku na północy Rosji. Głównym bohaterem jest Nikołaj (Alekiej Serebriakow), mechanik samochodowy, który mieszka z żoną Lilią (Elena Ladowa) i synem z poprzedniego małżeństwa. Jego życie zostaje zrujnowane, gdy skorumpowany burmistrz Wadim (Roman Madianow) postanawia odebrać mu ziemię pod pretekstem budowy obiektów użyteczności publicznej. Nikołaj, nie mogąc pogodzić się z niesprawiedliwością, prosi o pomoc dawnego przyjaciela – prawnika Dymitra (Władimir Wdowiczenkow).

Z czasem sprawa przybiera dramatyczny obrót. Korupcja, przemoc i zdrada wkraczają w życie bohatera, a jego walka o sprawiedliwość prowadzi do tragicznych konsekwencji. Film stawia pytania o nadużycia władzy, bezsilność jednostki wobec systemu oraz kondycję współczesnej Rosji.

Symbolika i tematyka

Tytułowy Lewiatan nawiązuje do biblijnego potwora oraz traktatu filozoficznego Thomasa Hobbesa, w którym państwo przedstawione jest jako nieograniczona siła zdolna do kontrolowania jednostek. Film w symboliczny sposób ukazuje system władzy jako opresyjny i bezlitosny mechanizm niszczący zwykłych ludzi.

Odbiór i znaczenie

"Lewiatan" jest krytyką rosyjskiej rzeczywistości, w szczególności korupcji, powiązań władzy z Cerkwią oraz braku sprawiedliwości. Film wywołał wiele kontrowersji w Rosji – władze uznały go za zbyt pesymistyczny, a niektórzy przedstawiciele Cerkwi prawosławnej określili go jako "antyrosyjski".

Mimo to "Lewiatan" został uznany za jedno z najważniejszych dzieł rosyjskiego kina XXI wieku, a jego uniwersalne przesłanie sprawia, że jest aktualny również poza Rosją.